De regio rond Lebbeke was in de 20ste eeuw het wereldcentrum van de haarsnijderij, een industrie waarbij konijnen- en hazenhaar klaargemaakt werd voor de hoedenindustrie. 
Haarsnijderij Hofmans in de Heizijdestraat ontstond in 1890. In een haarsnijderij kwamen vellen van tamme en wilde hazen en konijnen binnen. Ze werden gesorteerd naar gelang hun soort, kwaliteit en herkomst. Onder andere Frankrijk, Groot-Brittannië en Oost-Europa leverden vellen aan. Het haar vertrok vervolgens naar Noord- en Zuid-Amerika, waar het werd gebruikt voor vilten hoeden, de gekende borsalino’s.
Een manueel proces
Het ambacht haarsnijderij is zo goed als uitgestorven. Het bedrijf Hofmans was een van de laatste in zijn soort in België en wellicht de laatste in Europa. Het productieproces om haar en huid van elkaar te scheiden en zoveel mogelijk en kwaliteitsvol haar over te houden, telde veel stappen. Van het nat maken en drogen van de vellen over het gehele proces van het snijden van haren van vellen. Dit was een taak die vrouwen vaak op zich namen.
Arbeidsintensief
In het begin van de 20e eeuw bewerkten arbeiders gemiddeld 1.000 vellen per week in een werkweek van ongeveer 60 uren. Naast het werk in fabrieken was er veel thuisarbeid. Vrouwen en kinderen sneden haar van staarten en poten. De onregelmatige vormen van deze delen waren immers ongeschikt voor de machines in bedrijven. De “steirtjessnijdsters” installeerden zich in een woonkamer of buiten. Meer dan een tafel en een schaar hadden ze niet nodig om hun taken uit te voeren.
Blijvende herinnering
Een rijk verleden dat verloren gaat, indien er geen aandacht geschonken wordt aan het voortbestaan van de restanten hiervan. Het erfgoed van het historische bedrijf, zoals authentieke machines, zal dan ook worden bewaard. De bestaande gebouwen, sinds 2009 bouwkundig erfgoed, zullen zo integraal mogelijk worden behouden. Op die manier zal er wel altijd een verwijzing naar het bedrijf, uniek in Europa, in het nieuwe woonproject blijven bestaan. Daar is ook Erfgoed Vlaanderen erg enthousiast over. De Haarsnijderij Hofmans herbergt nu immers nog altijd erg interessant historisch materiaal, zoals de originele machines waarmee gewerkt werd.
Een rijk verleden in een modern woonconcept
De collectieve ruimtes vormen naast hun functionele werking een bufferzone tussen publiek en privé en zorgen zodanig voor een zachte overgang die fungeert als ontmoetingsplaats voor de bewoners. Om de connectie met het historische verleden in stand te houden, zullen de originele machines en materialen doorheen het complex worden tentoongesteld en toegelicht. Een kleine, aangename wandeling doorheen de zones brengt u als bewoner en bezoeker terug naar het rijke verleden.
Wonen bij de haarsnijderij, dat kan. Ontdek alles over dit woonproject op: www.projectsid.be/nl/haarsnijderij
I.s.m. BOUD, Architectslab, Rendoo
